Τα παιδιά από 6 έως 15 χρονών περνούν κατά μέσο όρο σε ένα χρόνο, περισσότερες ώρες μπροστά στην τηλεόραση απ’ότι στα σχολικά θρανία. Πρόκειται για μέσο με εκπληκτικές εκπαιδευτικές δυνατότητες που όμως δεν πρέπει να καταλήξει σε αποξένωση του παιδιού από το περιβάλλον.

 

Σε ακραίες περιπτώσεις υπερκατανάλωσης, το παιδί «καταβροχθίζει» κάθε είδους πρόγραμμα με τελείως ανεξέλεγκτο τρόπο. Τα προγράμματα που προσφέρουν τα κανάλια, δεν είναι πάντα ό,τι καλύτερο, συχνά όμως είναι ελκυστικά (π.χ. κινούμενα σχέδια, περιπετειώδεις σειρές κ.λ.π.)

Παρ’όλα αυτά, η τηλεόραση δεν κάνει τα παιδιά χαζά. Έχει παρατηρηθεί ότι οι καλοί μαθητές είναι και ώριμοι τηλεθεατές, κάνουν επιλογές εκπομπών και βέβαια έχουν και άλλα ενδιαφέροντα για τον ελεύθερο χρόνο τους. Αν οι γονείς έχουν να προτείνουν και άλλες δραστηριότητες εκτός από την τηλεόραση, όπως κάποιο απόγευμα με φίλους, επιτραπέζια παιχνίδια, ή οτιδήποτε άλλο, τα παιδιά τις προτιμούν από την τηλεόραση. Προφανώς αυτές οι δραστηριότητες απαιτούν τη συμμετοχή των γονέων και κυρίως το παράδειγμά τους.

Επειδή η τηλεόραση δεν προβάλλει πάντα σε κατάλληλες ώρες τα προγράμματα για παιδιά, εναπόκειται στους γονείς ο έλεγχος της χρήσης της. Μπορούν να επιτρέπουν στα παιδιά να δουν μία ώρα τηλεόραση για να ξεκουραστούν πριν να αρχίσουν το διάβασμα, επίσης να τα βοηθούν στην επιλογή εκπομπών, αλλιώς τα παιδιά «πελαγώνουν». Καλό θα ήταν να αποκτήσουν τη συνήθεια να επιλέγουν συγκεκριμένες εκπομπές (π.χ. σε ένα περιοδικό με το  πρόγραμμα της τηλεόρασης ή στην εφημερίδα) και όχι να ανοίγουν την τηλεόραση οποιαδήποτε ώρα και να παρακολουθούν οποιοδήποτε πρόγραμμα προβάλλεται εκείνη τη στιγμή.

Οι γονείς μπορούν να κάνουν μαζί με τα παιδιά την επιλογή των προγραμμάτων όλης της εβδομάδας. Για παράδειγμα, ένα παιδικό πρόγραμμα ή κάποιο ντοκιμαντέρ.

Το τηλεχειριστήριο δεν πρέπει να βρίσκεται στα χέρια των παιδιών γιατί συνηθίζουν να αλλάζουν συνεχώς κανάλια και μ’ αυτόν τον τρόπο αφομοιώνουν εικόνες χωρίς νόημα και ουσία.

Από την ηλικία των 10 χρόνων ή και ακόμη νωρίτερα, μπορούν να παρακολουθούν τις ειδήσεις. Αντίθετα, οι γονείς θα πρέπει χωρίς δισταγμούς να κλειδώνουν την τηλεόραση το βράδυ αν δεν μπορούν να έχουν τον έλεγχο της κατάστασης, διότι παιδιά και έφηβοι δεν έχουν να κερδίσουν τίποτα παρακολουθώντας σκηνές τρόμου, βίας ή ερωτικές. Αντίθετα, τα «μοντέλα» προσωπικότητας που προβάλλονται μπορούν να έχουν καταστρεπτικές επιπτώσεις σε μια ηλικία, όπου η προσωπικότητα του ανθρώπου μόλις διαμορφώνεται.

Αρνητική είναι η επίπτωση της τηλεόρασης όταν το παιδί παρακολουθεί ώρες ατελείωτες. Η πολύωρη ακινησία του παιδιού έχει άσχημες επιπτώσεις στη φυσική του κατάσταση, ενώ ταυτόχρονα επηρεάζει το νευρικό σύστημα με αποτέλεσμα μία γενική κόπωση. Οι γονείς πρέπει επίσης να είναι αυστηροί με την ώρα που τα παιδιά πηγαίνουν για ύπνο. Σε καμιά περίπτωση η παρακολούθηση ενός προγράμματος δεν πρέπει να αποβαίνει σε βάρος του ύπνου.

Ορισμένοι γονείς έχουν τη συνήθεια να χρησιμοποιούν την τηλεόραση ως τρόπο για να απαλλαγούν για λίγη ώρα από τα παιδιά, μια τακτική που πρέπει να αποφεύγεται με κάθε τρόπο. Μια ακόμη μομφή κατά της τηλεόρασης είναι ότι ωθεί στην παθητικότητα. Είναι αλήθεια ότι η τηλεόραση δίνει πολλές πληροφορίες, για να γίνει όμως παιδευτικό μέσο είναι απαράιτητο οι γονείς να συζητούν αυτές τις πληροφορίες για να γίνονται κατανοητές και αφομοιώσιμες από τα παιδιά.

Η τηλεόραση αποκτά παιδαγωγικό ρόλο μόνο όταν δίνει τη δυνατότητα ανακάλυψης καινούριων πραγμάτων, τα οποία συζητούνται με τους γονείς.

Η απουσία κάθε αντίθετης άποψης ή άλλης πληροφόρησης, αποδυναμώνει την κριτική σκέψη και οδηγεί σε μονόπλευρη αντιμετώπιση των πραγμάτων και αξιών, επικίνδυνη κατάσταση για την κοινωνία.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι, η τηλεόραση δεν είναι απορριπτέα, αλλά χρειάζεται προσοχή στις τηλεοπτικές συνήθειες. Με περιορισμό της τηλοψίας σε δύο ώρες το πολύ και με επιλογή προγραμμάτων ώστε το παιδί να μη γίνεται έρμαιο των εικόνων, η τηλεόραση μπορεί να αποδειχθεί ένα θαυμάσιο μέσο εμπλουτισμού γνώσεων και διασκέδασης. 

 

                                                                                                       Σ.Α.Σ  Ε.Η.Ε