Θ Ε Μ Α: Συνταξιοδότηση Εργαζομένων στα Πρώην Ειδικά Ταμεία (ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΗΣΑΠ, ΤΡΑΠΕΖΩΝ κ.λ.π.) ανεξαρτήτου ηλικίας με ασφάλιση έως την 31.12.1982.
Αρ. Πρωτ. Φ.11/2510
Αθήνα 23/09/2015
ΠΡΟΣ : Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Γ. Κατρούγκαλο
Κύριε Υπουργέ,
Με την παρούσα θέλουμε να σας συγχαρούμε για την εκ νέου ανάληψη των καθηκόντων του Υπουργού Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ενός εκ των σημαντικότερων Υπουργείων που είναι επιφορτισμένο με τη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού Συστήματος της χώρας, έτσι ώστε να εξευρεθεί μόνιμη λύση για τη βιωσιμότητά του.
Ωστόσο με την ψήφιση του Νόμου 4336/15 «Συνταξιοδοτικές Διατάξεις – Κύρωση του Σχεδίου Σύμβασης Οικονομικής Ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και Ρύθμισης για την υλοποίηση της Συμφωνίας Χρηματοδότησης» στο άρθρο 2 υποπαράγραφος Ε3 περίπτωση 2 β» προβλέπει ότι: « Στις περιπτώσεις που από την ισχύουσα μέχρι τη δημοσίευση του νόμου αυτού νομοθεσία δεν προβλέπεται όριο ηλικίας για θεμελίωση δικαιώματος πλήρους ή μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, η σταδιακή αύξηση, σύμφωνα με τους κατωτέρω πίνακες αρχίζει από τη δημοσίευση του νόμου αυτού με όριο ηλικίας το 58ο έτος εφόσον η θεμελίωση δικαιώματος προβλέπεται με τη συμπλήρωση τουλάχιστον 35 ετών ασφάλισης, ενώ σε κάθε άλλη περίπτωση με όριο ηλικίας το 55ο έτος».
Εάν η ανωτέρω διάταξη είναι σαφής και δεν επιδέχεται άλλης ερμηνείας που κατά την άποψή μας χρήζει αναδιατύπωσης κατά την έκδοση της Υπουργικής Απόφασης η οποία αναμένεται μετά και το πόρισμα της 12μελούς Επιτροπής για το ασφαλιστικό τότε οι ανατροπές που θα επέλθουν σε μερίδα εργαζομένων στη ΔΕΗ θα είναι εξαιρετικά δυσβάσταχτες και ακραίες.
Πιο συγκεκριμένα:
Όπως σας είναι γνωστό με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 2 του Νόμου 3029/02 οι ασφαλισμένοι των πρώην Ειδικών Ταμείων (ΟΑΠ ΔΕΗ, ΤΑΠ ΟΤΕ,ΗΣΑΠ, ΤΡΑΠΕΖΩΝ κ.λ.π) που εισήχθησαν στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα Κύριας Ασφάλισης μέχρι 31/12/1982, θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με την συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης, ανεξαρτήτου ορίου ηλικίας.
Στη ΔΕΗ υπάρχουν πολλοί τεχνίτες που εργάζονται από ηλικία 15 ετών, αφού η πρόσληψή τους είχε ως προαπαιτούμενο την φοίτηση τους στις Τεχνικές Σχολές της Επιχείρησης.
Σας παραθέτουμε ως παράδειγμα τις περιπτώσεις που τεχνίτες προσελήφθησαν στη ΔΕΗ σε ηλικία 15,16,17 ή και 18 ετών με ενδιάμεση διακοπή 2 ετών για την στρατιωτική τους θητεία, έχουν συμπληρώσει σήμερα 35 έτη και έχουν ηλικία 55,54 ή και 53 ετών αντίστοιχα.
Με βάση τα ισχύοντα μέχρι τις 14/8/2015 οι παραπάνω εργαζόμενοι θα μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν άμεσα, εφόσον έχουν συμπληρώσει τα 35 έτη ασφάλισης μέχρι την 14/8/2015 ή να ασκήσουν το δικαίωμα αυτό οποτεδήποτε.
Για να συνταξιοδοτηθούν όμως οι εργαζόμενοι που συμπληρώνουν τα 35 έτη ασφάλισης αμέσως μετά την ψήφιση του νόμου επί παραδείγματι την 1ηΣεπτεμβρίου του 2015, και εάν δεν υπάρξει αναδιατύπωση, θα αναγκαστούν να συμπληρώσουν με βάση τους πίνακες, το 60ο έτος της ηλικίας τους,δουλεύοντας επιπλέον 5 χρόνια!!! Εάν μάλιστα έχουν την ατυχία να είναι 52 ετών και έχουν συμπληρώσει τα 35 χρόνια εργασίας την 1.9.2015 θα είναι καταδικασμένοι να παραμείνουν στην εργασία τους για άλλα 10 χρόνια !!! και να συνταξιοδοτηθούν με την συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας τους, με αποτέλεσμα για μια (1) μέρα να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά από 45 χρόνια εργασίας !!!
Κύριε Υπουργέ,
Αντιλαμβάνεστε ότι μια τέτοια βίαιη και ακραία ανατροπή παραβιάζει κάθε κανόνα δικαίου και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Η συγκεκριμένη διάταξη επιπρόσθετα ελέγχεται κατά την άποψή μας σε ότι αφορά την νομιμότητα και την συνταγματικότητά της.
Ανατρέπει ώριμα και κατοχυρωμένα ασφαλιστικά δικαιώματα και παραβιάζει την «αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης» του πολίτη προς το Κράτος.
Όταν η προσδοκία του ασφαλισμένου είναι να λάβει τη σύνταξή του μετά απόένα (1) μήνα ή έστω και ένα (1) χρόνο, είναι προφανές ότι ο νομοθέτης του νόμου 4336/2015 ανατρέπει βίαια την προσδοκία του εργαζόμενου, όταν τον υποχρεώνει να συνεχίσει την εργασία του για πολλά επιπλέον χρόνια.
Επί πλέον σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 10 του νόμου 3863/2010 οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης για όσους έχουν ασφαλιστεί στο ΤΑΠ/ΔΕΗ πριν την 1/1/1983, όπως αυτές καταγράφονται στις Γενικές Διατάξεις του άρθρου 10 του νόμου 1902/1990 και αντικαταστάθηκαν με το άρθρο 9 του νόμου 1976/1991 με τα άρθρα 47 και 48 του νόμου 2084/1992 και το άρθρο 2 του νόμου 3029/02 δεν μεταβάλλονται.
Εξ άλλου σύμφωνα και με τη σχετική εγκύκλιο Φ.80000/ΟΙΚ. 27037/1797 της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων που εκδόθηκε σε εφαρμογή του νόμου 4093/2012 και ιδιαίτερα των διατάξεων της Υποπαραγράφου ΙΑ4 που αναφέρεται στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και συγκεκριμένα στη σελίδα 2 αναφέρεται ότι «κατοχυρωμένο δικαίωμα είναι η δυνατότητα του ασφαλισμένου να συνταξιοδοτηθεί (δηλαδή να «κλειδώσει») με τις προϋποθέσεις που διαμορφώνονται κατά το έτος συμπλήρωσης του απαιτούμενου κατά περίπτωση χρόνου ασφάλισης ή ορίου ηλικίας.
Επιπρόσθετα στη σελίδα 8 της ίδιας εγκυκλίου αναφέρεται ότι:
« Για τη συνταξιοδότηση των ανδρών που έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά μέχρι 31/12/1982 και για τα έτη μέχρι και το 2012,
- η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31/12/2012 ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει τον χρόνο ασφάλισης και ότι έχει συμπληρώσει και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας όπου αυτό απαιτείται.
- η κατοχύρωση προϋποθέσεων συνταξιοδότησηςπροϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31/12/2012 ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 25 ετών χωρίς να έχει και την κατά περίπτωση απαιτούμενη ηλικία.
Σημειώνεται ότι για την περίπτωση συνταξιοδότησης ανδρών ασφαλισμένων πριν το 1983 με 15 έτη ασφάλισης δεν κατοχυρώνεται το δικαίωμα συνταξιοδότησης (δηλαδή σε κάθε χρονική στιγμή, για τη συνταξιοδότηση αυτής της κατηγορίας απαιτείται η συμπλήρωση χρόνου ασφάλισης 15 ετών και του κατά περίπτωση ορίου ηλικίας)».
Από τα ανωτέρω καθίσταται απολύτως σαφές ότι η κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος επέρχεται στην περίπτωση 15ετίας με τη συμπλήρωση και του προβλεπόμενου ηλικιακού ορίου, σε αντίθεση με τηνπερίπτωση της 25ετίας με την οποία και μόνο – εφόσον έχει συμπληρωθεί μέχρι 31/12/2012- κατοχυρώνεται δηλαδή «κλειδώνει» το συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Ο νομοθέτης στην περίπτωσή μας όπως ενδεχομένως και σε άλλες διατάξεις του νόμου 4336/2015 δεν έχει τηρήσει ούτε την αρχή της αναλογικότητας που αποτελεί βασική αρχή δικαίου, αφού επιβαρύνει όπως προαναφέρθηκε υπέρμετρα εργαζόμενους που είχαν την «ατυχία» να εργάζονται από πολύ νεαρή ηλικία χωρίς να προβλέπει – εφαρμόζει ρυθμίσεις με μεταβατικό χαρακτήρα όπως ρητά αναφέρεται στην απόφαση 5116/1996 του Συμβουλίου Επικρατείας.
Εν προκειμένω προκύπτει για διατάξεις που επί της ουσίας οδηγούν σε βίαιη ανατροπή, χωρίς την πάγια πρακτική του παρελθόντος σε ανάλογες περιπτώσεις με σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας και των ετών εργασίας και μάλιστα για πρώτη φορά ανατρέπονται και κατοχυρωμένα δικαιώματα.
Είναι εμφανής η προχειρότητα λόγω και της πίεσης του χρόνου με την οποία έγιναν οι νομοθετικές παρεμβάσεις σε πλείστες διατάξεις του νόμου με αποτέλεσμα να δημιουργούνται στρεβλώσεις και τεράστιες ακραίες αδικίες.
Ενδεικτικά στο θέμα που αφορά τους εργαζόμενους της ΔΕΗ οι οποίοι έχουν ασφαλιστεί μέχρι την 31/12/1982 αναφέρουμε το γεγονός ότι έαν δεν υπάρξει καμία αλλαγή ο ασφαλισμένος θα αναγκαστεί να εργαστεί μέχρι και 10 χρόνια πάνω από τα 35 έτη χωρίς να έχει και καμία προσαύξηση στη σύνταξή του για τα επιπλέον χρόνια. Έτσι όπως προκύπτει από τις διατάξεις του άρθρου 25 του νόμου 3865/10 και εφαρμόζονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες των ταμείων.
Μετά τα ανωτέρω θέλουμε να σας διαβεβαιώσουμε ότι δεν είναι στις προθέσεις μας να διεκδικήσουμε καθ’ οιονδήποτε τρόπο τη διατήρηση του προηγούμενου καθεστώτος και αυτό γιατί αντιλαμβανόμαστε πλήρως το γεγονός αυστηροποίησης των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης για την συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων στη χώρα. Ωστόσο διεκδικούμε τηνλελογισμένη σταδιακή μεταβολή που δεν θα ανατρέπει τόσο βάναυσα τον προγραμματισμό ζωής για εργαζόμενους με 35 έτη συνεχούς εργασίας.
Με δεδομένο τα ανωτέρω, ως ΓΕΝΟΠ θεωρούμε ότι θα μπορούσαν να εξετασθούν και να γίνουν εναλλακτικά οι ακόλουθες αλλαγές:
- Η πρόβλεψη για όσους έχουν 35ετία από πραγματική εργασία χωρίς πλασματικά έτη για την αύξηση του ορίου ηλικίας από 14/8/2015 να έχει ως αφετηρία το 55ο έτος και όχι το 58ο έτος που ορίζεται στη διάταξη.
- Η σταδιακή αύξηση του χρόνου ασφάλισης με 2 έτη ανά έτος από το 2015 και μετά μέχρι τη συμπλήρωση 40 ετών πραγματικής ασφάλισης για συνταξιοδότηση ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.
- Η θεσμοθέτηση της δυνατότητας αναγνώρισης του χρόνου στρατιωτικής θητείας για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, ακόμη και όταν δεν έχει συμπληρωθεί το 58ο έτος της ηλικίας, όπως συμβαίνει στους ασφαλισμένους του ΙΚΑ- ΕΤΑΜ στο καθεστώς των ΒΑΕ για τη συμπλήρωση των 10.500 ημερών ασφάλισης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 10 παρ.1 εδάφιο 4 του νόμου 825/1978.
- Η διεύρυνση της δυνατότητας αναγνώρισης πλασματικών χρόνων και στους ασφαλισμένους έως την 31/12/1982 στα Ειδικά Ταμεία και κατ΄επέκταση στους ασφαλισμένους του ΤΑΠ-ΔΕΗ. Αυτό επιβάλλεται μετά τις νέες ρυθμίσεις, αφού σύμφωνα με το άρθρο 10 του νόμου 3863/2010 και τα άρθρα 39 και 40 του νόμου 3996/2011, δικαίωμα αναγνώρισης πλασματικών χρόνων έχουν όσοι θίγονται από τις αλλαγές στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης από 1/1/2011 και μετά.
Κύριε Υπουργέ,
Ως ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ θεωρούμε ότι με τις ανωτέρω επιλογές – προτάσεις μας θα υπάρξει και πάλι μεγάλη αλλαγή στους όρους συνταξιοδότησης, η οποία όμως υπακούει σε μια λογική που επιβάλλεται σε εργαζόμενους που απασχολούνται για πολλά χρόνια, όπως συμβαίνει στην περίπτωσή μας.
Είμαστε στη διάθεσή σας για περαιτέρω διευκρινήσεις και στοιχεία.
ΠΗΓΗ: www.genop.gr