ΘΕΜΑ : Το ενεργειακό πρόβλημα θα λυθεί στην... ΕΡΗΜΟ!

         Μέσα σε έξι ώρες, οι έρημοι δέχονται περισσότερη ενέργεια από αυτή που καταναλώνει η ανθρωπότητα σε έναν χρόνο! Βασιζόμενοι σε αυτή την παραδοχή και δεδομένου ότι και τα πιο αυστηρά μέτρα ίσως αποδειχτούν ανεπαρκή για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ένα ευρύ δίκτυο επιστημόνων, οργανισμών και πολιτικών συντάσσονται στις επάλξεις μιας πραγματικής επανάστασης: της κατασκευής τεράστιων ηλιακών πάρκων στις ερήμους και μεταφοράς της παραγόμενης ενέργειας σε ολόκληρο τον πλανήτη!

 

    Η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας λειτουργεί στο πολλαπλάσιο στην έρημο. Σύμφωνα με τις μελέτες του ιδρύματος DESERTEC, το οποίο προωθεί την ιδέα της αξιοποίησης των ερήμων ως παραγωγικών μονάδων ενέργειας, η συλλογή μόνον του 0,3 % της ακτινοβολίας που πέφτει στις ερήμους της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής είναι αρκετή για να καλύψει το σύνολο των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης. Ακούγεται εντυπωσιακό, τα δε νούμερα είναι ενδεικτικά: η συνολική ενέργεια που λαμβάνει από τον ήλιο κάθε τετραγωνικό χιλιόμετρο ερήμου το χρόνο είναι κατά μέσο όρο 2,2 TWh, που αναλογεί με τη θερμική ενέργεια που εμπεριέχεται σε 300.000 τόνους σκληρού λιγνίτη ή σε 1,5 εκατ. βαρέλια πετρελαίου.

  Οι ειδικοί διατείνονται ότι έχουμε την τεχνολογία για να μετατρέψουμε το 15% της ηλιακής ακτινοβολίας που πέφτει στις ερήμους σε ηλεκτρισμό και να παράγουμε μέχρι συνολικά 630.000 TWh το χρόνο, ενέργεια ικανή να καλύψει 40 φορές την παγκόσμια ενεργειακή κατανάλωση! Παράλληλα, η εξέλιξη στον τομέα των καλωδίων μεταφοράς υψηλής τάσης εγγυάται χαμηλές απώλειες, της τάξης του 10-15%, κατά τη μεταφορά της ενέργειας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το σχέδιο εγκατάστασης αυτών των ηλιακών πάρκων στις ερημικές εκτάσεις μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα στα επόμενα 30 χρόνια.

    Ασφαλώς πρόκειται για μια νέα βιομηχανία με τεράστιες προοπτικές, η οποία αναμένεται να επιλύσει σειρά από προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Τρίτος Κόσμος, συμβάλλοντας κατά αυτόν τον τρόπο στο κλείσιμο της ψαλίδας μεταξύ πλουσίων και φτωχών κρατών. Το κυριότερο όμως, είναι το προφανές: η επιτυχία ενός τέτοιου σχεδίου αποτελεί για ορισμένους την ‘τελική λύση’ στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Πολλαπλά οφέλη από την έρημο

    Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η χαλιναγώγηση της ηλιακής ενέργειας στη Σαχάρα θα αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική, επειδή το ηλιακό φως στην περιοχή αυτή του κόσμου είναι πιο έντονο. Τα φωτοβολταϊκά στοιχεία στη Βόρεια Αφρική μπορούν να παράγουν τριπλάσιο ηλεκτρισμό συγκριτικά με ανάλογης έκτασης πάρκα της Βόρειας Ευρώπης.

    Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Guardian, το μεγαλύτερο μέρος του κόστους θα δαπανηθεί για τη δημιουργία δικτύων ηλεκτρισμού που θα συνενώνουν τα κράτη της Μεσογείου, τα οποία επί του παρόντος δεν έχουν δυνατότητα μεταφοράς του ηλεκτρικού ρεύματος που θα παράγεται στα αφρικανικά φωτοβολταϊκά πάρκα. Ακόμα και αν είναι δυνατόν να κατασκευαστούν καλώδια υψηλής τάσης ανάμεσα στη Βόρεια Αφρική και την Ιταλία, ή χρησιμοποιηθεί το ήδη υπάρχον μεταξύ Μαρόκου και Ισπανίας, η υποδομή σε Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα και Τουρκία θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί.

    Η παραγωγή ενέργειας από τον ήλιο της ερήμου μπορεί να τροφοδοτήσει... όλο τον κόσμο. Υπάρχουν όμως και άλλες προοπτικές πέρα από την παραγωγή φθηνού ηλεκτρικού ρεύματος. Η ενέργεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ευρεία αξιοποίηση της αφαλάτωσης και την παραγωγής πόσιμου νερού για την Αφρική. Επίσης, οι σκιώδεις επιφάνειες που θα δημιουργηθούν κάτω από τις εγκαταστάσεις μπορούν να φυτευθούν και να κάνουν πραγματικότητα ακόμη ένα όνειρο των βορειαφρικανικών χωρών: το ‘πρασίνισμα’ των αχανών εκτάσεων της ερήμου!

Ο ρόλος της Ελλάδας

    Η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας μπορεί να παίξει σημαίνοντα ρόλο για ακόμη μια φορά στην ενεργειακή σκακιέρα, ανοίγοντας προοπτικές για τον επιχειρηματικό κόσμο των ΑΠΕ. Το πρόγραμμα άλλωστε στηρίζεται από το Ίδρυμα Μεσογειακών Μελετών, το οποίο διαβλέπει σε αυτό την αναβάθμιση της μεσογειακής κοινότητας στη νούμερο ένα πλουτοπαραγωγική δύναμη του πλανήτη. Την ίδια στιγμή το νέο ‘ανακάτεμα της τράπουλας’ στην ενέργεια, με καλύτερους όρους αυτή τη φορά και τους παρίες του πλανήτη να κρατούν τους ‘άσσους’ από την αρχή, υπόσχεται μια πιο δίκαιη και αδιαφιλονίκητα πιο πράσινη ‘παρτίδα’.

    Τι απαιτείται; Μα, η πολιτική βούληση αλλά και η πίστη στην επιτυχία αυτού του σκοπού, μιας και για την εκπλήρωσή του χρειάζεται η ευρεία εφαρμογή των τεχνολογιών που ήδη υπάρχουν. Ο Νταγκ Παρ, διευθυντής του ερευνητικού τμήματος της Greenpeace, δήλωσε πρόσφατα στον βρετανικό Τύπο πως θεωρεί πολύ θετική εξέλιξη τη δημοσιοποίηση των νέων προτάσεων. «Αν υποθέσουμε ότι το πρόγραμμα θα είναι οικονομικά βιώσιμο, ένα δίκτυο ανανεώσιμης ενέργειας μεγάλης κλίμακας είναι ακριβώς ότι χρειαζόμαστε τη δεδομένη στιγμή για να καταπολεμήσουμε το φαινόμενο του θερμοκηπίου και να αντιμετωπίσουμε με τον αποτελεσματικότερο τρόπο τη μεταβολή των κλιματικών συνθηκών του πλανήτη».

Οι Λίβυοι το… πιστεύουν

    Ο MuftahElarbash, διευθυντής της λιβυκής WavesEnvironmental, βρέθηκε στη χώρα μας με σκοπό να προωθήσει το σχέδιο. Στη συζήτηση που είχαμε μαζί του μας εξήγησε -με ευδιάκριτο ενθουσιασμό- τον απτό και ήδη εφαρμόσιμο τρόπο με τον οποίο μια σειρά προβλημάτων όπως η ‘καθαρή’ ενεργειακή επάρκεια μπορούν να επιλυθούν. Σύμφωνα με τον ίδιο, κάποια πράγματα μπορεί να είναι πολύ καλά για να είναι αληθινά, πλην όμως αν οι πολιτικοί κινητοποιηθούν και τα ενεργειακά λόμπι υπαναχωρήσουν, τότε η πράσινη ενεργειακή επανάσταση ξεκινάει στην… Αφρική. Ο MuftahElarbash μας εξηγεί τις ευοίωνες προοπτικές του σχεδίου:

«Οι προοπτικές αυτού του σχεδίου είναι τεράστιες και η εφαρμογή του πραγματικά απλή. Η συνδεσιμότητα του δικτύου παροχής ηλεκτρικού ρεύματος δε, με τις υπόλοιπες ηπείρους –και δεν εννοώ μόνο την Ευρώπη- μπορεί να είναι απλούστατη και θέμα δημιουργίας ενός νέου δικτύου μεταφοράς ενέργειας. Αυτό το σχέδιο είναι φανταστικό για όλον τον πλανήτη, μιλάμε για μια πραγματική μεταμόρφωσή του! Σκεφτείτε ο φτωχός κόσμος να παρέχει πλέον καθαρή ενέργεια στον πλούσιο», επισημαίνει, ενώ σχετικά με το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η χώρα μας αναφέρει: «Ο ρόλος της Ελλάδας σε αυτό το σχέδιο μπορεί να είναι πραγματικά ζωτικός: στο σχέδιό μας το ένα δίκτυο περνάει από την Κρήτη και από εκεί από τον βορρά και το άλλο από τη Συρία στην Ελλάδα και ανατολικά. Είναι τόσο καλό για να είναι αληθινό; Μα είναι αληθινό! Γιατί να μιλάμε για μια κοινωνία και οικονομία χαμηλών εκπομπών CO2 και να μη μιλάμε για μια κοινωνία και οικονομία μηδενικών εκπομπών CO2; Δεν είναι σαν να ξανα-ανακαλύπτουμε την πυρηνική ενέργεια ή την ατμομηχανή –οι τεχνολογίες υπάρχουν ήδη».

   Τι πρέπει να γίνει για να το δούμε και στην πράξη; «Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι να πειστούν οι πολιτικοί. Να αρθούν οι φόβοι και η επιφυλακτικότητα –στις χώρες της Αφρικής δεν λείπουν αυτά τα στοιχεία- και να τολμήσουν»

Σωτήρης Σκουλούδης

   Πηγή: www.zougla.gr